Wzór na BMI
Jak prawidłowo obliczyć wskaźnik masy ciała
Podstawowy wzór na BMI
BMI (Body Mass Index) czyli wskaźnik masy ciała to wartość określająca stosunek masy ciała do wzrostu. Aby obliczyć swoje BMI, należy zastosować poniższy wzór:
BMI = masa ciała (kg) / wzrost² (m²)
W tym wzorze:
- Masa ciała powinna być podana w kilogramach (kg)
- Wzrost powinien być podany w metrach (m)
- Wzrost² oznacza wzrost podniesiony do kwadratu (wzrost × wzrost)
Przykłady obliczania BMI
Poniżej przedstawiamy praktyczne przykłady obliczeń BMI:
Przykład 1:
Dane: Osoba o wadze 70 kg i wzroście 175 cm (1,75 m)
Obliczenie: BMI = 70 kg / (1,75 m)² = 70 kg / 3,0625 m² = 22,86
Wynik: BMI wynosi 22,86, co oznacza wagę prawidłową
Przykład 2:
Dane: Osoba o wadze 90 kg i wzroście 180 cm (1,80 m)
Obliczenie: BMI = 90 kg / (1,80 m)² = 90 kg / 3,24 m² = 27,78
Wynik: BMI wynosi 27,78, co wskazuje na nadwagę
Przykład 3:
Dane: Osoba o wadze 55 kg i wzroście 160 cm (1,60 m)
Obliczenie: BMI = 55 kg / (1,60 m)² = 55 kg / 2,56 m² = 21,48
Wynik: BMI wynosi 21,48, co mieści się w normie wagi prawidłowej
Tabela BMI - Interpretacja wyników
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje następujące zakresy BMI:
| Kategoria | Zakres BMI (kg/m²) | Interpretacja |
|---|---|---|
| Wygłodzenie | poniżej 16,0 | Stan zagrożenia życia |
| Wychudzenie | 16,0 - 16,9 | Znaczna niedowaga |
| Niedowaga | 17,0 - 18,4 | Niedowaga |
| Waga prawidłowa | 18,5 - 24,9 | Zdrowa masa ciała |
| Nadwaga | 25,0 - 29,9 | Zwiększone ryzyko chorób |
| Otyłość I stopnia | 30,0 - 34,9 | Wysokie ryzyko chorób |
| Otyłość II stopnia | 35,0 - 39,9 | Bardzo wysokie ryzyko chorób |
| Otyłość III stopnia | 40,0 i więcej | Otyłość olbrzymia, zagrożenie życia |
BMI a wiek - różnice w obliczeniach
Standardowy wzór na BMI nie uwzględnia wieku, co może prowadzić do niedokładności w ocenie, szczególnie dla:
- Dzieci i młodzieży (2-18 lat)
- Osób starszych (powyżej 65 lat)
BMI dla dzieci i młodzieży
W przypadku dzieci i młodzieży stosuje się tzw. siatki centylowe, które uwzględniają:
- Wiek
- Płeć
- Naturalne zmiany w składzie ciała związane z dojrzewaniem
Ważne: BMI dla dzieci i młodzieży interpretuje się z wykorzystaniem siatek centylowych, a nie standardowych zakresów BMI dla dorosłych!
BMI dla osób starszych
Dla osób powyżej 65. roku życia optymalny zakres BMI jest nieco wyższy:
- Zalecany zakres: 22-27 kg/m²
- Przyczyną są naturalne zmiany w składzie ciała związane ze starzeniem się
- Niższe BMI u osób starszych może zwiększać ryzyko osteoporozy i problemów zdrowotnych
Modyfikacje wzoru na BMI
Istnieją modyfikacje standardowego wzoru BMI, które uwzględniają dodatkowe czynniki:
Skorygowane BMI (ABSI - A Body Shape Index)
ABSI uwzględnia obwód talii i lepiej przewiduje ryzyko zdrowotne:
ABSI = obwód talii (m) / (BMI²/³ × wzrost½)
Indeks masy ciała z uwzględnieniem wieku (BAI - Body Adiposity Index)
BAI = (obwód bioder (cm) / wzrost¹·⁵(m)) - 18
Idealna waga a wzrost i wiek
Istnieje kilka wzorów pozwalających obliczyć idealną wagę w oparciu o wzrost i inne czynniki:
Wzór Broca
Dla mężczyzn: Idealna waga (kg) = wzrost (cm) - 100
Dla kobiet: Idealna waga (kg) = (wzrost (cm) - 100) - ((wzrost (cm) - 100) × 0,15)
Wzór Devine'a
Dla mężczyzn: Idealna waga (kg) = 50 + 0,91 × (wzrost (cm) - 152,4)
Dla kobiet: Idealna waga (kg) = 45,5 + 0,91 × (wzrost (cm) - 152,4)
Ograniczenia standardowego BMI
Mimo powszechnego stosowania, BMI ma kilka istotnych ograniczeń:
- Nie uwzględnia składu ciała (proporcji mięśni do tkanki tłuszczowej)
- Może błędnie klasyfikować osoby o atletycznej budowie ciała jako mające nadwagę
- Nie bierze pod uwagę rozmieszczenia tkanki tłuszczowej (otyłość brzuszna jest bardziej niebezpieczna niż otyłość udowa)
- Ignoruje różnice etniczne i rasowe w budowie ciała
- Nie uwzględnia różnic płciowych w składzie ciała
Pamiętaj: BMI to tylko jedno z narzędzi diagnostycznych. W celu pełnej oceny stanu zdrowia warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.